Theo van Doesburg

Aan het eind van de Eerste Wereldoorlog symboliseert de Europese avant-gardebeweging de hoop op verandering en een betere toekomst. Door het opentrekken van het neoplasticisme van Piet Mondriaan naar alle disciplines – behalve schilderkunst ook beeldhouwkunst, architectuur en de toegepaste kunsten – is Theo van Doesburg (1883–1931) een van de belangrijkste protagonisten bij het uittekenen van de heropbouw.

Wat hij voorstelt is niets minder dan een revolutie: de dagelijkse leefwereld moet veranderen, de kunst moet nieuwe uitdrukkingsvormen vinden en inspelen op de complexiteit van het leven en de wetenschappelijke en technische ontwikkelingen. Van Doesburg brengt stromingen samen die op het eerste gezicht onverzoenbaar lijken, zoals het dadaïsme en het neoplasticisme, en breekt een lans voor vernieuwing, zoals blijkt uit zijn evolutie in de richting van het elementarisme en later naar de art concret.

Theo van Doesburg, die ook de beweging en het tijdschrift De Stijl in het leven riep, gaf zijn project internationale slagkracht door er alle kunstenaars bij te betrekken die toen van belang waren. Zijn eigen bekendheid dankt hij zowel aan zijn beeldend werk als aan de manier waarop hij een filosofisch, artistiek en gemeenschapsideaal gestalte gaf. Veel kunstenaars, onder wie Mondriaan, hebben hun internationale bekendheid grotendeels aan Van Doesburg te danken.

Bozar, Brussel, 26 februari - 29 mei 2016